Amsterdam - architectuur in beeld

1 Gevelvorm en ,-versiering 17e/18e eeuw
1.1 Ontwikkeling en typologie gevelvorm:  12345
1.2 Heraldische gevelversiering:  12
1.3 Narratieve gevelversiering:
1.3.1 Gevels:  123
1.3.2 Poorten
1.3.3 Deurkalven en uithangtekens
1.4 Gevelstenen:  12345
- i n d e x -
Externe links:
geschiedenis van Amsterdam
Stadhuis van Amsterdam (uit 'Bevochten Eendracht')
Cesare Ripa's Iconologia (dbnl)
symbolen en tekens
heraldische symbolen
oorsprong symbolen (bovenlichten.net)
monumentale woonhuizen van Amsterdam




































































































































































































































































































































































































































































































































































































































































































1.3.1.1 Gevelversiering 17e/18e eeuw - Tekst en symbool - Gevels

Image Hosted by PicturePush Paleis (oorspronkelijk: Stadhuis) op de Dam, 1648-1665, Jacob van Campen.


Image Hosted by PicturePush



Image Hosted by PicturePush Westzijde aan de Nieuwezijds Voorburgwal


Image Hosted by PicturePush
Het gebouw heeft zowel aan de voorgevel aan de Dam (oostzijde) als aan de achtergevel (westzijde) aan de Nieuwezijds Voorburgwal een groot fronton met een timpaan met marmeren beeldhouwwerk gemaakt door Artus Quellijn (Quellinus) en zijn medewerkers.


Image Hosted by PicturePush Klik op de afbeelding voor hogere resoluties (tot 6.651 x 1.854 px)


Image Hosted by PicturePush
Het reusachtige beeld de Vrede refereert aan de Vrede van Münster (1648). De personificatie van de Vrede draagt twee vredessymbolen: de olijftak en de staf van Mercurius Ze wordt geflankeerd door de personificaties van de Voorzichtigheid en de Gerechtigheid. De Vrede van Münster bracht zo’n euforie met zich mee dat het nieuwe stadhuis het grootste bestuursgebouw van het toenmalige Europa werd en wel het ‘achtste wereldwonder’ werd genoemd. (ibid). Aan haar voeten liggen de vruchten van een Hoorn des Overvloeds of Cornucopia die zich om haar bekken heen krult uitgestort.

Image Hosted by PicturePush
Het timpaan laat de welvaart zien die uit de vrede voortkomt: zeegoden en –wezens verbeelden de Amsterdamse dominantie op zee en betuigen hulde aan de Amsterdamse stedemaagd die in het midden troont (bma)


Image Hosted by PicturePush



Image Hosted by PicturePush



Image Hosted by PicturePush

Image Hosted by PicturePush      Image Hosted by PicturePush




Image Hosted by PicturePush
Nieuwezijds Voorburgwal (westzijde). Links Temperantia (de Matigheid) met de teugel, in het midden op het fronton Atlas met het hemelgewelf, daarnaast Vigilantia (de Waakzaamheid) met het boek



Image Hosted by PicturePush Het timpaan aan de westzijde. Klik voor hogere resoluties op de afbeelding (tot 10.888 x 2.280 px)


Image Hosted by PicturePush
De stedemaagd strekt haar armen uit om de schatten van de vier, toenmalig bekende, werelddelen in ontvangst te nemen. Achter Amsterdam – centrum van de wereld – is een hulk (men noemt het meestal koggeschip) te zien, het oude wapen van de stad, dat ook in de windwijzer is uitgebeeld. Aan haar voeten zitten hier de riviergoden Amstel en IJ (bma)

Image Hosted by PicturePush\
Afrika en Europa


Image Hosted by PicturePush
Azië en Amerika


Image Hosted by PicturePush Temperantia (de Matigheid) met de teugel. Zie Cesare Ripa's iconologia of uytbeeldingen': temperanza, maetigheyt


Image Hosted by PicturePush Vigilantia (de Waakzaamheid) met het boek. Zie 'Cesare Ripa's iconologia of uytbeeldingen': vigilanza, wackerheyt


Image Hosted by PicturePush
Atlas met het hemelgewelf op de schouders. Zie wiki.


Image Hosted by PicturePush



Image Hosted by PicturePush
Korinthisch kapiteel met oa een slang die in zijn eigen staart bijt, deze opeet, een van oudste mythische symbolen ter wereld dat de kringloop in de natuur, het eeuwige terugkeren en de eenheid van alles symboliseert. ( cf wikipedia ). Op de Bloemgracht komen we dit symbool van de kringloop van het leven tegen als een omcirkeling van de pelikaan die haar jongen met haar bloed voedt, het symbool van Gods offer aan de mens.

Image Hosted by PicturePush



Image Hosted by PicturePush



Diapresentatie van de verschillende kapitelen en festoenen van het Paleis op de Dam


Image Hosted by PicturePush
Het Prinsenhof aan de Oudezijds Voorburgwal 195-199. In 1581 verbleef Prins Willem van Oranje in dit voormalige Middeleeuwse Sint-Ceciliaklooster uit het begin van de 15e eeuw, dat sindsdien Prinsenhof genoemd wordt. Ook latere stadhouders logeerden in dit gebouw als zij in Amsterdam verbleven. In 1661 werd een nieuwe fraaie pilastergevel gebouwd. ( wikipedia )

Image Hosted by PicturePush
Het fronton van het Prinsenhof door Jan Gijseling Sr (1662). In het fronton zien we onder andere de Hollandse Leeuw, die het wapen van het hoge College vasthoudt en de Hollandse Tuin bewaakt De Hollandse leeuw met twee gekruiste ankers, embleem van de Gecommitteerde Raden Residerende binnen Amsterdam, staande binnen de Hollandse Tuin, vergezeld van beelden van Justitia en Mars, navigatieinstrumenten en een haan. Aan de buitenzijde staan symbolen van de voorspoed en de handel en ter uiterste linker- en rechterkant Neptunus, de god van de zee op een dolfijn, en Triton op een zeepaard. Boven het embleem houden twee zwevende engeltjes een lauwerkrans vast. Zie ook: De Amsterdamse Admiraliteit, Hubert de Vries 2007


Image Hosted by PicturePush



Image Hosted by PicturePush



Image Hosted by PicturePush



Image Hosted by PicturePush Noordelijke vleugel Prinsenhof waarvan het torentje nog herinnert aan het Ceciliaklooster


Image Hosted by PicturePush Het Zeemagazijn (1656), Daniël Stalpaart.


Image Hosted by PicturePush
Aan de landzijde is een vrouwenfiguur te zien die 's Lands Zeebewind personifieert. Ter weerszijden zijn mannen afgebeeld die voor de vloot bestemde goederen dragen, zoals touwen, een vat buskruit, een kanon, een vlag en een rolpaard (het onderstel waarop de loop van een kanon rust). zie wiki.

Image Hosted by PicturePush



Image Hosted by PicturePush



Image Hosted by PicturePush



Image Hosted by PicturePush
Op het fronton aan het water wordt de macht op zee en de rijkdom van Amsterdam verbeeld. Neptunus, de god van de zee, staat gearmd met 's Lands Zeebewind in het midden van de voorstelling. Watergoden dragen de goederen die de koopvaardijschepen onder een gunstige westenwind naar Amsterdam hebben gebracht. De Amsterdamse stedenmaagd neemt de goederen in ontvangst. Vermoedelijk zijn de beeldhouwwerken ontworpen door Artus Quellinus (1609-1668) en door leerlingen van zijn atelier uitgevoerd. zie wiki (ibid).

Image Hosted by PicturePush Oranje Nassau Kazerne. Zie 1.2.1


Image Hosted by PicturePush



Image Hosted by PicturePush



































































































































































































































































































































































































































































































































































































































































































_____________________________________________________________________________

Beknopte indeling:
1.Gevelversiering 17e/18e eeuw:  1234
2.Stadsgezichten oud Amsterdam:  1234
3.Villa's 19e/20ste eeuw:  123456
4.Amsterdamse School:  12345678
5.Eigen aardigheden:  1234
6.Parken:  1234
7.Architortuur:  12
8.Postmodernisme:  123
45
9.Amsterdam Noord:  12
naar boven

vervolg:  1.3.1.2 Gevels



Externe links:
Amsterdam startpagina
stadsarchief Amsterdam
bureau monumenten & archeologie
beeldbank Amsterdam
archipedia-architectuurencyclopedie
arcam architectuurgids
de ckplus monumenten-site
vrienden van de A'damse binnenstad
stichting Bonas